Η οργανωμένη σπηλαιολογική έρευνα ξεκινάει στην Ελλάδα στις αρχές του 20ού αιώνα, ουσιαστικά την δεκαετία του 1920, όταν ιδρύονται στα αστικά κέντρα της Ελλάδας, τα πρώτα φυσιολατρικά σωματεία. Με την ανάπτυξη λοιπόν της ελληνικής ορειβασίας αναπτύσσεται μαζί της και η σπηλαιολογία. Τα μέλη των νέων ορειβατικών σωματείων κατά τη διάρκεια των εκδρομών επισκέπτονται τα σπήλαια που συναντούσαν, ενώ οι πρώτες γραπτές εντυπώσεις τους αλλά και παρατηρήσεις γύρω από αυτά αποτυπώνονται στα περιοδικά και έντυπα που εκδίδουν τα σωματεία αυτά.

Το 1927 ιδρύθηκε ο Πάνας. Τα αρχικά του «ΠΑΝ»,  σημαίνουν: Πεύκο, Αέρας, Νερό, αλλά αναπόφευκτα θα συνδεθούν με τον τραγοπόδαρο θεό και τους συμβολισμούς του για τη δύναμη και τη ζωτικότητα που εκπέμπει η φύση, για την ταύτιση μας μαζί της σε σχέση αμφίδρομης προστασίας. Οι Πάνες αναπτύσσουν έντονη εκδρομική και ορειβατική δράση, ενώ ταυτόχρονα πραγματοποιούν σημαντικές σπηλαιολογικές εξερευνήσεις όπως στο σπήλαιο Βύρωνα της Κερατέας (πηγή: https://www.panas.gr/). Παράλληλα (1929-1936) εκδόθηκε το πρώτο φυσιολατρικό περιοδικό με τον τίτλο “Εκδρομικά” στο οποίο καταγράφονται σπηλαιολογικές αποστολές.

Το 1930 ιδρύθηκε ο Ελληνικός Ορειβατικός Σύνδεσμος (Ε.Ο.Σ.)  ως Ομοσπονδία των ορειβατικών συλλόγων ανά την Ελλάδα. Μέλη του Ε.Ο.Σ. εξερεύνησαν περισσότερο από 100 αξιόλογα σπήλαια μέχρι το 1950 (Μαρουσούλης, 2007). Ήδη τα μέλη του Ε.Ο.Σ. από το 1932 είχαν αρχίσει εξερευνητικό έργο, αναγκάζοντας τον Ε.Ο.Σ. να συγκροτήσει επίσημα το 1936 την πρώτη σπηλαιολογική ομάδα της Ελλάδας. Η ομοσπονδία εξέδιδε περιοδικό με τον τίτλο «Το Βουνό» από το 1934 έως το 1965 που περιλάμβανε μεταξύ άλλων σπηλαιολογικά άρθρα περιγράφοντας και χαρτογραφώντας πολλά σπήλαια. Συνολικά εκδόθηκαν 243 τεύχη.

Αργότερα το 1950, μέλη του Πάνα θα ιδρύσουν τον πρώτο σπηλαιολογικό σύλλογο της Ελλάδας την Ελληνική Σπηλαιολογική Εταιρεία Ελλάδας (Ε.Σ.Ε.). Η Ε.Σ.Ε. με παραρτήματα στο Ηράκλειο (1962), το Ρέθυμνο (1989), την Θεσσαλονίκη (1990), την Ρόδο (1999) και την Καλαμάτα (1999) εκδίδει το Δελτίο της Ε.Σ.Ε. και από το 1951 μέχρι το 2000 πραγματοποιεί μια συστηματική καταγραφή και περιγραφή χιλιάδων σπηλαίων κυρίως στην Κεντρική Ελλάδα, την Πελοπόννησο, τα νησιά και την Κρήτη. Τα Δελτία της Ε.Σ.Ε. αποτελούν επιστημονικές εκδόσεις που καταγράφουν τα αποτελέσματα σπηλαιολογικών ερευνών στην Ελλάδα. Αποτελούν μια από τις παλαιότερες και σημαντικότερες πηγές για την ελληνική σπηλαιολογία. Στην ουσία η δράση της Ε.Σ.Ε. θεσμοθετεί την σπηλαιολογία στη χώρα μας.

Δείτε εδώ την ανάλυση και αποδελτίωση των δελτίων για καλύτερο εντοπισμό των ανακοινώσεων.

Το 1955 ιδρύεται η σπηλαιολογική ομάδα του Ε.Ο.Σ. Χανίων και το 1963 ιδρύεται στην Καβάλα η Σπηλαιολογική Ομάδα Καβάλας με περιορισμένη όμως δράση. Το 1982 ιδρύεται στην Αθήνα ο Σπηλαιολογικός Ελληνικός Εξερευνητικός Όμιλος (ΣΠ.ΕΛ.Ε.Ο.).

Η έλλειψη εμπειρίας και τεχνογνωσίας σε απαιτητικές εξερευνήσεις, ο περιορισμός σε ανθρώπινο δυναμικό και εξειδικευμένο εξοπλισμό καθώς και η μη γεωγραφική κάλυψη της επικράτειας, οδήγησε   πανεπιστήμια και συλλόγους κυρίως από την Γαλλία και την Αγγλία, τις δεκαετίες 1970-1990, σε πολλές σπηλαιολογικές αποστολές εστιάζοντας στην Ήπειρο, στην Μακεδονία και στην Κρήτη.